Trabayu d'árabe

Avoda Aravit (Trabayu d'árabe) ye una serie d'éxitu israelina que llamó la atención de mediu mundu. Y ye qu'esta producción, con un títulu que se traduz del hebréu coloquial como trabayu de mala calidá, fai chancia coles rellaciones culturales ente árabes y xudíos. Asina, muestra la realidá d'una sociedá mista como ye la israelina, pero onde too se cuenta al traviés de los güeyos xudíos. Avoda Aravit ta protagonizda por Amjad, un periodista árabe-israelin que trabaya nun periódicu n'hebréu y que mantién una rellación d'amor-odiu cola so identidá y el so deséu d'integrase dafechu na sociedá israelina -y, polo tanto, xudia-. La serie, la primera que muestra una visión árabe de la sociedá xudía, ta rodada n'hebréu y árabe y tien delles escenes cola llingua como protagonista, como la primera del primer capítulu, onde nun control policial Amjad pídi-y a la so fía que salude al policía n'hebréu pa evitar que rexistren el coche.

Siempre va quedanos Portugal...

La versión portuguesa de Cuéntame cómo pasó (Conta-me como foi) acabó nel 2011 cola revolución del 25 d'abril como argumentu. Y ye que los productores, pa retratar el periodu que vieno depués del movimientu popular qu'acabó cola dictadura, en cuenta de grabar una temporada nueva, decidieron facer otra serie; E despois do adeus, protagonizada por una familia portuguesa que vivía n'Angola y que tien que volver a la metrópoli ensin nada. El títulu de la serie vien del cantar de Paulo de Carvalho, que representó al país n'Eurovisión 1974 y que foi, xunto “Grândola, Vila Morena”, una de les composiciones que s'emitieron pela radio p'anunciar l'empiezu del llevantamientu militar contra la dictadura.

Llinguavisión

Había tiempu que nun escribía y volvemos a casa por Eurovisión. Nun podía dexalo pa prau. Y ye que pela primer na historia ganó un cantar nuna llingua minoritaria. Ucranía y la cantante Jamala foron los ganadores con 1944, tema interpretáu n'inglés y tártaru de Crimea que fala sobre la deportación del pueblu tártaru pol gobierno de Stalin. Esti país superó a los homófobos rusos, que yeren los favoritos, y a la europea Australia -lo d'Israel yá ta como aceptáu y tal, pero lo d'Australia...-. Por suerte, Eurovisión ye gai y los eurofans nun permitieron qu'ún de los símbolos de la so cultura vaiga pa un país onde s'exerce la represión contra'l colectivu LGTB. Ah,  espera, non, que'l votu del públicu que fixo a Cochita Wust ganadora hai dos años foi nesta ocasión pa Rusia. Ye verdá eso de qu'Europa güei ta nuna encruciyada... 

L'estribillu del cantar ganador ta en tártaru de Crimea, idioma que tien unos 300.000 falantes, y son frases que Jamala escuchó de la so bisgüela, espresando que yá nun podría vivir la so mocedá na so ciudá y qu'acabaren col so mundu. Nun yera la primer vez qu'un cantar nuna llingua minoritaria participaba nel festival, pero sí la primer vez que se fai col trunfu. Per otru llau, ye de reseñar la xente que se quexó per twitter de que'l cantar de TVE fora n'inglés (probablemente los mesmos que dirán que falar gallegu o asturianu ye zarrase al mundu). 

Por ciertu, esti añu vuelve'l Premiu al Meyor Cantar. Esperamos velo en directo en TPA, que pa eso ta meyor organizáu y tien más emoción qu'una preselección de TVE.